Wat als de moeder de erkenning van een minderjarig kind door de vader weigert?

Alleen wanneer een kind tijdens een huwelijk wordt geboren ontstaat er automatisch een juridische band tussen de vader en het kind. Je bent dan juridisch vader van het kind en hebt ook gezag over het kind. Dit wordt ook wel vaststelling van het vaderschap volgens de wet genoemd.

Wanneer een kind wordt geboren en je bent niet gehuwd maar wel wettelijk of feitelijk samenwonend, dan ontstaat er niet automatisch een juridische band met het kind. Je zal in dat geval het kind moeten erkennen.

Indien het kind minderjarig is, is de erkenning alleen geldig als de ouder ten aanzien van wie de afstamming vaststaat, de moeder, vooraf haar toestemming geeft.

Als zij toestemt, is het kind erkend en staat ook de juridische band met het kind vast.

Maar wat in het geval dat je ex-partner, de moeder van je kind, weigert om haar toestemming te geven om jou het kind te laten erkennen?    

Je kan dan als vader die zijn kind wilt erkennen, de moeder dagvaarden voor de bevoegde Familierechtbank en aan de rechtbank vragen om je in een vonnis te machtigen om tot erkenning over te gaan.

De rechtbank gaat de partijen dan eerst uitnodigen en trachten te verzoenen om de toestemming van de moeder te bekomen.

Indien de rechtbank een verzoening bereikt, heeft zij de toestemming die nodig is voor de erkenning en kan het kind erkend worden.

In geval er geen verzoening is en de moeder blijft haar toestemming weigeren, zal de rechtbank zelf uitspraak moeten doen. Het verzoek kan verworpen worden wanneer vaststaat dat de verzoeker niet de biologische vader is, of wanneer de erkenning strijdig zou zijn met het belang van het kind.

Als de afstammingsband met het kind niet kan worden vastgesteld volgens de wet en ook niet door erkenning, is er nog een laatste mogelijkheid waarop beroep kan worden gedaan.

De vaststelling van de afstamming bij gerechtelijke beslissing, ook wel het onderzoek naar het vaderschap genoemd, is in dat geval de laatst mogelijke oplossing om de afstammingsband met je kind vast te stellen.

Wij lichten hierbij toe hoe de afstamming bij gerechtelijke beslissing in zijn werk gaat en aan welke voorwaarden hiervoor moet voldaan zijn.

Afstamming bij gerechtelijke beslissing: Aan welke voorwaarden moet je voldoen voor het instellen van een vordering?

Kinderen die in aanmerking komen voor het onderzoek naar vaderschap

Belangrijk om te weten is dat voor het onderzoek naar het vaderschap alleen kinderen in aanmerking komen van wie de afstamming langs vaderszijde niet (of niet meer) vaststaat en die ook geen vastgestelde meemoederlijke afstammingsband hebben.

Het kind mag dus buiten zijn moederlijke afstammingsband geen andere vastgestelde afstammingsband hebben, noch ten aanzien van een man, noch ten aanzien van een meemoeder.

Kan iemand zich verzetten tegen het onderzoek naar vaderschap?

Ja, dat kan.

Het meerderjarig of het ontvoogd minderjarig kind kan zich verzetten tegen de vaststelling van de afstamming. Het gaat het om een absoluut recht van verzet, wat betekent dat je vordering ontoelaatbaar zal worden verklaard en dus zal worden afgewezen.

Ook het minderjarig kind dat niet ontvoogd is en de volle leeftijd van twaalf jaar heeft bereikt en de moeder van het kind kunnen zich verzetten tegen de vaststelling van het vaderschap. In dit geval zal de rechtbank je vordering slechts afwijzen indien ze betrekking heeft op een kind dat op het ogenblik van de indiening ervan minstens één jaar oud is en de vaststelling van de afstamming kennelijk strijdig is met de belangen van het kind.

Uitzondering – exceptie van verkrachting

Vanuit de bekommernis dat men de getraumatiseerde moeder moet beschermen tegen de poging van haar verkrachter om zijn vaderschap te laten vaststellen, is er wettelijk een uitzondering voorzien die erin bestaat dat ten aanzien van de persoon die schuldig is bevonden aan verkrachting, de vordering tot onderzoek naar het vaderschap wordt afgewezen.

Bewijsregels

Welk bewijs moet je leveren opdat het vaderschap zou komen vast te staan? Je dient het bewijs te leveren van de biologische band met je kind.

Er zijn drie mogelijke manieren waarop je het vaderschap kan bewijzen:

• Het vaderschap kan bewezen worden door bezit van staat aan te tonen.
  Onder het bezit van het staat wordt verstaan een geheel van feiten die de betrekking van afstamming aantonen, zoals bijvoorbeeld: het kind heeft altijd je naam gedragen, je hebt het kind steeds als je kind behandeld, je hebt steeds in het onderhoud en de opvoeding van het kind voorzien, …
• Bij gebreke van bezit van staat, kan je het vaderschap ook bewijzen door alle wettelijke middelen. Zo kan je een DNA onderzoek laten uitvoeren, waarbij jouw DNA en het DNA van het kind onderzocht en vergeleken wordt.
• Je zou ook kunnen aantonen dat er geslachtsgemeenschap is geweest met de moeder gedurende de periode van de verwekking van het kind. Dit gaat ook over een weerlegbaar vermoeden. Je dient in dit geval te bewijzen dat je in de periode vanaf de 300ste dag tot de 180ste dag voor de geboorte van het kind geslachtsgemeenschap hebt gehad met de moeder. Dit is namelijk de periode waarin het kind vermoed wordt te zijn verwekt.

Het bewijs van de biologische band tussen jou en het kind is wel van essentieel belang. Indien het bewijs wordt geleverd dat je niet de biologische vader van het kind bent, wordt de vordering tot onderzoek naar het vaderschap automatisch afgewezen.

Procedureregels

Tegen welke personen moet de vordering worden ingesteld?

Als je een vordering inleidt tot vaststelling van het vaderschap, dan moet deze ingeleid worden tegen de moeder en tegen het kind.

Termijn voor het instellen van de vordering tot vaststelling vaderschap

De vordering moet worden ingesteld binnen een termijn van 30 jaar. De termijn van 30 jaar begint te lopen vanaf de geboorte van het kind of, als er bezit van staat is, vanaf het ophouden van de staat.

De termijn wordt wel geschorst ten aanzien van een minderjarig kind, zodat het kind de vordering uiterlijk op zijn 48^ste verjaardag moet instellen.

Vaststelling van het vaderschap bij vonnis

Indien is aangetoond dat de biologische band tussen jou en het kind vaststaat, zal de Familierechtbank, het vaderschap gerechtelijk vaststellen bij vonnis. De rechtbank van de woonplaats van het kind is hiervoor bevoegd.

Gevolgen van de vaststelling van het vaderschap

Het vonnis dat de gerechtelijke vaststelling van het vaderschap bevestigd, heeft voor jou verschillende gevolgen.

Zo zal je, wanneer het juridische vaderschap vaststaat, het ouderlijk gezag kunnen uitoefenen over het kind. Dit houdt in dat je dan mee kan beslissen over belangrijke zaken die het kind aangaan, zoals bijvoorbeeld de schoolkeuze, huisvesting, gezondheid,…

Dit zal ook tot gevolg hebben dat je een onderhoudsplicht krijgt ten aanzien van het kind en dient bij te dragen in de kosten van verzorging, opvoeding en opleiding van het kind.

Tot slot wordt het kind ook erfgerechtigd in uw nalatenschap. De gerechtelijke vaststelling heeft in principe geen gevolg voor de naam van het kind. Het kind behoudt de naam van de moeder, tenzij er wordt gekozen om het kind jouw naam te geven.

Rechtsmiddelen

Tegen het vonnis kan nog hoger beroep of verzet worden aangetekend.

Hulp of advies nodig?

Heb je vragen of hulp nodig omtrent de vaststelling van je vaderschap, neem gerust contact op met ons kantoor. Onze experts Familierecht zullen jou in deze procedure met raad en daad bijstaan.